Ναπολέων Λαπαθιώτης (1888-1944), Ο Έλληνας Οσκαρ Γουάιλντ

Γεννήθηκε στην Αθήνα. Άρχισε την συγγραφή και έκδοση ποιημάτων από ένδεκα χρονών. Ο πατέρας του, Λεωνίδας, ήταν κυπριακής καταγωγής, ενώ η μητέρα του ήταν ανιψιά του Χαρίλαου Τρικούπη. Ο πατέρας του, Λεωνίδας Λαπαθιώτης, που είχε ασχοληθεί με την ποίηση, ήταν μαθηματικός και ανώτατος στρατιωτικός και έγινε υπουργός των στρατιωτικών το 1909 και βουλευτής. Το 1907 μαζί με άλλους εννιά νεαρούς λογοτέχνες ίδρυσαν το περιοδικό Ηγησώ. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών όπου και το 1909 πήρε δίπλωμα νομικής, αλλά ποτέ δεν άσκησε το επάγγελμα. Το έργο του βρίσκεται σκορπισμένο σε περιοδικά. Η μοναδική του ποιητική συλλογή δημοσιεύτηκε το 1939. Ο θάνατός του ήρθε από αυτοκτονία το 1944.

Έργα

1.«Οι Περιπέτειες του Κονστάν Λαβρέτ» ημιτελές μυθιστόρημα (πρωτόλειο)

2.«Νέρων ο Τύραννος», 1901 θεατρικό παιδικό έργο, που το τύπωσε ο πατέρας του

3.«ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ», άρθρο στο Νουμά 1916

4.«Η Ζωή μου», ημιτελής αυτοβιογραφία (φτάνει έως το 1917) που δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στο περιοδικό Μπουκέτο το 1940.

Το παρακάτω υπερλεξιστικό σονέττο ή σονέττο λεττρισμού δημοσιεύτηκε το 1938 στη Νέα Εστία ανάμεσα σε επικριτικά άρθρα του προς τον σουρεαλισμό.


ΒΑΟ, ΓΑΟ, ΔΑΟ
Ζινώντας αποβίδονο σαβίνι

κι απονιβώντας ερομιδαλιό

κουμάνησα τον ήρο του λαβίνι
με σάβαλο γιδένι του θαλιό.

Κι ανέδοντας εν’ άκονο λαβίνι
που ραδαγοπαλούσε τον αλιό
σινέρωσα τον άβο του ραβίνι,
σ’ έν’ άφαρο δαμένικο ραλιό.

Σούβεροδα στ’ αλίκοπα σουνέκια.
μεσ’ στ’ άλινα που δεν εσιβονεί
βαρίλωσα σ’ ακίμορα κουνέκια.

Και λαδαμποσαλώντας την ονή,
καράμπωσα το βούλινο διράνι,
σαν άλιφο τουνέσι που κιράνει.

Το παραπάνω ποίημα είναι ένα "σονέττο" του Λαπαθιώτη που προλαβαίνει το λογοτεχνικό κίνημα του "λεττρισμού". Πρόκειται για ένα γλωσσικό κίνημα "αντιλεξικού" χαρακτήρα, που καταργεί τη λέξη ως φορέα σημασίας και εισάγει το γράμμα, ή ακριβέστερα το φθόγγο, ως βάση της επικοινωνίας. Ο ποιητής φτιάχνει αυθαίρετους φθογγικούς συνδυασμούς, λέξεις άσημες και πολύσημες συγχρόνως. Ενώ εκ πρώτης όψεως οι λέξεις δεν έχουν καμία συμβατικά αναγνωρισμένη σημασία, στην ουσία ο καθένας μπορεί να τους δώσει δικό του περιεχόμενο και νόημα. Αυτή η ελευθερία ερμηνείας του λογοτεχνήματος εκ μέρους του αναγνώστη θεωρείται απελευθέρωση από τα δεσμά της συμβατικής γλώσσας!
ΤΟ ΒΗΜΑ - Ντελικάτες παρθένες και αρρενωπά αγόρια - βιβλία + ιδέες