"...οὔτινος δοῦλοι κέκληνται φωτὸς οὐδ᾽ ὑπήκοοι..." (Πέρσαι του Αισχύλου)

Αισχύλος

Η τραγωδία "Πέρσες" ή "Πέρσαι", το σπουδαιότερο αντιπολεμικό έργο του Αισχύλου (525 π.Χ.-455 π.χ.), θεωρείται η παλαιότερη σωζόμενη τραγωδία. Επίσης είναι η πρώτη τραγωδία που αντλεί τη θεματολογία της από ιστορικά γεγονότα (και μάλιστα μόνο κατά επτά χρόνια προγενέστερα από την παρουσίασή της στο κοινό): πραγματεύεται την οδύνη των Περσών όταν πληροφορούνται για τη συντριπτική ήττα τους στη Σαλαμίνα.

Η Άτοσσα, σύζυγος του Δαρείου και μητέρα του Ξέρξη, συζητά με τον Χορό, ενώ ο γιός της έχει ήδη ξεκινήσει προς την Αθήνα. Η απάντηση του Χορού στην ερώτηση της Άτοσσας "ποιος εξουσιάζει τους Έλληνες" είναι χαρακτηριστική και δεν θα πρέπει να ξεχνιέται… «οὔτινος δοῦλοι κέκληνται φωτὸς οὐδ᾽ ὑπήκοοι» (μεταφ. Κανενός άνδρα δεν ονοµάζονται δούλοι ούτε υπήκοοι).

(Τμήμα του διαλόγου)
Α. ἀλλὰ μὴν εὔνους γ᾽ ὁ πρῶτος τῶνδ᾽ ἐνυπνίων κριτὴς
παιδὶ καὶ δόμοις ἐμοῖσι τήνδ᾽ ἐκύρωσας φάτιν.
ἐκτελοῖτο δὴ τὰ χρηστά• ταῦτα δ᾽, ὡς ἐφίεσαι,
πάντ᾽ ἐφήσομεν θεοῖσι τοῖς τ᾽ ἔνερθε γῆς φίλοις,
εὖτ᾽ ἂν εἰς οἴκους μόλωμεν. κεῖνα δ᾽ ἐκμαθεῖν θέλω,
ὦ φίλοι, ποῦ τὰς Ἀθήνας φασὶν ἱδρῦσθαι χθονός;

Χο. τῆλε πρὸς δυσμαῖς ἄνακτος Ἡλίου φθινασμάτων.

Α. ἀλλὰ μὴν ἵμειρ᾽ ἐμὸς παῖς τήνδε θηρᾶσαι πόλιν;

Χο. πᾶσα γὰρ γένοιτ᾽ ἂν Ἑλλὰς βασιλέως ὑπήκοος.

Α. ὧδέ τις πάρεστιν αὐτοῖς ἀνδροπλήθεια στρατοῦ;

Χο. _ καὶ στρατὸς τοιοῦτος _, ἔρξας πολλὰ δὴ Μήδους κακά.

Α. καὶ τί πρὸς τούτοισιν ἄλλο; πλοῦτος ἐξαρκὴς δόμοις;

Χο. ἀργύρου πηγή τις αὐτοῖς ἐστι, θησαυρὸς χθονός.

Α. πότερα γὰρ τοξουλκὸς αἰχμὴ διὰ χεροῖν αὐτοῖς πρέπει;

Χο. οὐδαμῶς• ἔγχη σταδαῖα καὶ φεράσπιδες σαγαί.

Α. τίς δὲ ποιμάνωρ ἔπεστι κἀπιδεσπόζει στρατῷ;

Χο. οὔτινος δοῦλοι κέκληνται φωτὸς οὐδ᾽ ὑπήκοοι.
..........................................................................................
(Μετάφραση)
ΑΤΟΣΣΑ
....όµως θέλω να μάθω κι αυτό, φίλοι µου... Σε ποια µεριά της γης είναι η Αθήνα;

ΧΟΡΟΣ
Μακριά. Στη δύση. Εκεί που δύει ο βασιλιάς Ήλιος.

ΑΤΟΣΣΑ
Και την λαχτάρησε ο γιος µου να την κατακτήσει;

ΧΟΡΟΣ
Γιατί όλη τη Ελλάδα θα γίνει τότε υπήκοος του βασιλιά.

ΑΤΟΣΣΑ
Έχουν κι αυτοί πολύ στρατό όσο εµείς;

ΧΟΡΟΣ
Τέτοιο που έκανε δεινά στους Μήδους.

ΑΤΟΣΣΑ
Τόξα βαστούν;

ΧΟΡΟΣ
Κοντάρι και ασπίδα. Και µάχονται σώµαµε σώµα.

ΑΤΟΣΣΑ
Και έχουν πλούτη στα σπίτια τους;

ΧΟΡΟΣ
Φλέβα ασήµι υπάρχει σ’ αυτούς. Θησαυρός της γης.

ΑΤΟΣΣΑ
Ποιος τους εξουσιάζει και κυβερνάει το στρατό;

ΧΟΡΟΣ
Κανενός άνδρα δεν ονοµάζονται δούλοι ούτε υπήκοοι.
.............................................................................................

http://el.wikisource.org/wiki/%CE%A0%CE%AD%CF%81%CF%83%CE%B1%CE%B9